Tussen buitenspelen en beeldscherm – wat kinderen écht nodig hebben
Vrije tijd, spel en schermgebruik in relatie tot gedrag en ontwikkeling

In de huidige tijd staat het leven van kinderen steeds vaker in het teken van volle agenda’s, prestatiedruk en prikkelrijke schermen. Waar buitenspelen vroeger vanzelfsprekend was, is dat nu vaak een keuze tussen talloze andere – meestal digitale – alternatieven. Als ouder of begeleider is het soms zoeken naar de juiste balans. Wat is gezond gedrag in de vrije tijd? Wat doet overmatig schermgebruik met de ontwikkeling van een kind? En hoe kunnen we kinderen ondersteunen in hun groei – niet alleen op school, maar juist ook daarbuiten?

Bij RondomLeren beschouwen we vrije tijd niet als bijzaak, maar als essentieel onderdeel van de ontwikkeling. De manier waarop een kind zijn tijd buiten school invult, zegt veel over zijn of haar welzijn – en is vaak een spiegel van onderliggende behoeften.

De kracht van spel – ook ná de kleuterklas

Spelen is dé manier waarop kinderen leren. Het lijkt misschien eenvoudig: een kind dat in een zandbak graaft, een hut bouwt of met poppen speelt. Maar onder dat spel schuilt een wereld aan ontwikkeling. Spel stimuleert creativiteit, probleemoplossend vermogen, sociale vaardigheden, motoriek en emotieregulatie.

Toch wordt spel naarmate kinderen ouder worden vaak minder serieus genomen. In de bovenbouw van de basisschool én het begin van het voortgezet onderwijs verdwijnt vrij spel langzaam naar de achtergrond. Terwijl juist in deze fase – waarin kinderen te maken krijgen met hogere verwachtingen en sociale druk – ruimte voor spel essentieel blijft als uitlaatklep en oefenplek.

Schermtijd: gebruik of verbruik?

Digitale middelen zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Kinderen leren ermee op school, ontspannen ermee thuis en onderhouden sociale contacten via schermen. Niet al het schermgebruik is problematisch. Educatieve apps, creatieve games of samen video’s kijken kunnen bijdragen aan ontwikkeling en verbondenheid.

Tegelijkertijd bestaat het risico dat schermtijd een groot deel van de vrije tijd opslokt. Wat gaat er verloren als een kind vooral ‘consumeert’ via een scherm? Buiten spelen, bewegen, vervelen – juist deze minder gestructureerde bezigheden stimuleren het brein en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Langdurige passiviteit of overprikkeling door schermgebruik kan leiden tot vermoeidheid, concentratieproblemen en gedragsveranderingen.

Vrije tijd als spiegel van gedrag

Bij gedragsvragen kijken we bij RondomLeren altijd naar het bredere plaatje. Als een kind onrustig is, snel boos wordt of zich moeilijk kan concentreren, onderzoeken we ook hoe het dagelijks leven eruitziet. Niet alleen op school, maar ook daarna. Is er ruimte voor beweging? Wordt er buiten gespeeld of vooral naar een scherm gekeken? Hoeveel interactie is er met anderen?

We zien regelmatig dat gedragsproblemen verminderen zodra er meer balans komt in het dagritme. Meer beweging, meer ruimte voor spontaan spel en minder constante prikkeling dragen bij aan rust, veerkracht en plezier.

Balans als sleutel

Kinderen hebben, net als volwassenen, behoefte aan evenwicht. Ieder kind is anders – waar het ene kind floreert bij structuur en sport, heeft het andere juist baat bij creatieve expressie of fysiek spel. Belangrijk is dat de week een mix biedt van:

• Fysieke activiteit (bijvoorbeeld buitenspelen, fietsen, sporten)
• Sociaal contact en spel (samen spelen, praten, oefenen met emoties)
• Cognitieve uitdaging (ontdekken, bouwen, creatief denken)
• Ontspanning en rust (luieren, tekenen, fantaseren)

Schermtijd hoeft hierin niet de vijand te zijn, zolang het niet alles overheerst. Door te kijken naar de totale invulling van de dag ontstaat ruimte voor gezonde keuzes, zonder dat het een strijd wordt over minuten en regels.

Wat kunnen ouders en professionals doen?

• Neem spel serieus, ook bij oudere kinderen
• Bied ruimte en tijd voor buiten spelen, ook als het geen ‘direct resultaat’ oplevert
• Laat schermgebruik niet automatisch de standaard invulling van vrije tijd zijn
• Wees nieuwsgierig naar het gedrag van je kind: wat zit erachter?
• Blijf betrokken: kijk, speel en praat mee

Wat RondomLeren kan betekenen

Merk je dat jouw kind vaak overprikkeld is, moeite heeft met concentratie of vastloopt in gedrag thuis of op school? Dan kan het helpen om samen met een deskundige te kijken naar het totaalplaatje. Bij RondomLeren bieden we begeleidingstrajecten die verder kijken dan alleen leerprestaties. We onderzoeken de balans tussen school, vrije tijd en sociale interactie, en kijken hoe spel, beweging en rust bijdragen aan het welzijn van je kind.

Soms is een kort traject met praktische handvatten voldoende. In andere gevallen starten we met een uitgebreider diagnostisch onderzoek of bieden we gerichte individuele begeleiding. Altijd op maat, afgestemd op wat jouw kind nodig heeft om weer in beweging te komen – letterlijk en figuurlijk.

Wil je weten of onze begeleiding past bij jullie situatie? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.